Իրան
ՀԱՅԵԼԻ
95 ՐՈՊԵ
1997
Երբ երիտասարդ աղջիկը կորչում է Թեհրանի թոհուբոհում, նրա ուղևորությունը վերածվում է ուշագրավ վարիացիայի ֆիլմի բուն էության մասին։ Այս հմուտ ու համարձակորեն յուրօրինակ աշխատանքում Ջաֆար Փանահին քաղաքականկոշտ քննադատությունը պարուրել է:թվացյալ պարզության շերտերով:
Ստեղծագործական կազմը
Պրոդյուսերներ՝ Ջաֆար Փանահի, Վահիդ Նիքխահ-Ազադ
Ռեժիսոր՝ Ջաֆար Փանահի
Սցենարի հեղինակ՝ Ջաֆար Փանահի
Օպերատոր՝ Ֆարզադ Ջադաթ
Հնչյունային ձևավորող՝ Ալի Նուրի
Մոնտաժող՝ Ջաֆար Փանահի
Դերերում. Մինա Մոհամադ Խանի, Քազեմ Մոջդեհի, Նասեր Օմունի
Արտադրությունը՝ Rooz Film
Մրցանակներ
«Ոսկե ընձառյուծ», Լոկառնոյի ՄԿՓ, 1997, «Ոսկե վարդկակաչ», Ստամբուլի ԿՓ, 1998, «Արծաթե էկրան»՝ ժյուրիի հատուկ մրցանակ, Սինգապուրի ՄԿՓ, 1998
Ստեղծագործական կազմը
Պրոդյուսերներ՝ Ջաֆար Փանահի, Վահիդ Նիքխահ-Ազադ
Ռեժիսոր՝ Ջաֆար Փանահի
Սցենարի հեղինակ՝ Ջաֆար Փանահի
Օպերատոր՝ Ֆարզադ Ջադաթ
Հնչյունային ձևավորող՝ Ալի Նուրի
Մոնտաժող՝ Ջաֆար Փանահի
Դերերում. Մինա Մոհամադ Խանի, Քազեմ Մոջդեհի, Նասեր Օմունի
Արտադրությունը՝ Rooz Film
Մրցանակներ
«Ոսկե ընձառյուծ», Լոկառնոյի ՄԿՓ, 1997, «Ոսկե վարդկակաչ», Ստամբուլի ԿՓ, 1998, «Արծաթե էկրան»՝ ժյուրիի հատուկ մրցանակ, Սինգապուրի ՄԿՓ, 1998
Ջաֆար Փանահի
Ջաֆար Փանահիի (ծնվ․ 1960, Միանե, Իրան) կինոն հաճախ բնորոշում են որպես իրանական նեոռեալիզմ: Անկախ այն բանից, թե նրա վառ ստեղծագործությունն ինչպես է բնութագրվում, Փանահիի ֆիլմերի բացառիկ մարդասիրությունը անկարելի է ժխտել: Նրա կինոն քաղաքային է, արդիական և մարդկային կեցության մանրամասներով հարուստ: Իրանցի մի խումբ ժամանակակից կանանց սոցիալական երկընտրանքի մասին պատող խռովալի դրաման FIPRESCI-ի կողմից համարվեց տարվա կինոնկար և տեղ գրավեց աշխարհի քննադատների կազմած լավագույն ֆիլմերի տասնյակում: Փանահիի անդրանիկ աշխատանքը 1995-ին ստեղծված «Սպիտակ փուչիկն» է: Դրանից առաջ նա վավերագրական ու խաղարկային կարճամետրաժ ֆիլմեր է նկարահանել և որպես ռեժիսորի ասիստենտ աշխատել, ընդ որում` Աբաս Քիառոսթամիի «Ձիթենիների միջով» կիոնկարում, որն էլ առաջ մղեց նրա կարիերան: Փանահին իր առաջին ֆիլմը մկարահանել է Քիառոսթամիի սցենարով: «Սպիտակ փուչիկն» արժանացավ Կաննի ԿՓ-ի «Ոսկե կինոխցիկին», ինչպես նաև այլևայլ փառատոնային պարգևների: Այն դեռատի աղջկա արկածների պատմությունը, որն ուզում է Ամանորին երջանկություն բերող ոսկե ձկնիկ գնել, նշանավորեց նոր կինոտաղանդի հայտնությունը: Փանահիի «Հայելին» վաստակեց Լոկառնոյի ՄԿՓ-ի «Ոսկե ընձառյուծը»` հաստատելով երիտասարդ ռեժիսորի հեռանկարայնությունը: «Բոսոր ոսկին» 2003-ին ընդգրկվեց Կաննի «Հատուկ հայացք» ծրագրում և նվաճեց Ժյուրիի մրցանակը: Որպես լավագույն կինոնկար` ֆիլմը մի շարք մրցանակներ շահեց և քննադատների հիացական արձագանքին արժանացավ:
Ֆիլմացանկ
Վիրավոր գլուխներ (վավ., 1988), Քիշ (վավ., 1991), Ընկերը (կ/մ, 1992), Վերջին քննությունը (կ/մ, 1992), Երկրորդ հայացք (վավ., 1993), Սպիտակ փուչիկը (1995), Արդեքուլ (վավ., 1997), Հայելին (1997), Շրջան (2000), Բոսոր ոսկի (2003), Խաղից դուրս (2006), Կապը քանդելով («Պարսկական գորգ» նովելը, 2007), Սա ֆիլմ չէ (2010), Այն ժամանակ և հիմա («Սահմաններից այն կողմ», «Տարբերություններ» մասերը, 2010), Փակ վարագույր (2013), Տաքսի (2015), Այս ո՞ւր ես հասել, Ջաֆար Փանահի (կ/մ, 2016), Երեք դեմք (2018), Երգող կանայք (վավ., 2020), Թաքնված (կ/մ, 2020), Հավերժական փոթորկի տարին («Կյանք» նովելը, 2021), Ոչ մի արջ (2022):
Ջաֆար Փանահիի (ծնվ․ 1960, Միանե, Իրան) կինոն հաճախ բնորոշում են որպես իրանական նեոռեալիզմ: Անկախ այն բանից, թե նրա վառ ստեղծագործությունն ինչպես է բնութագրվում, Փանահիի ֆիլմերի բացառիկ մարդասիրությունը անկարելի է ժխտել: Նրա կինոն քաղաքային է, արդիական և մարդկային կեցության մանրամասներով հարուստ: Իրանցի մի խումբ ժամանակակից կանանց սոցիալական երկընտրանքի մասին պատող խռովալի դրաման FIPRESCI-ի կողմից համարվեց տարվա կինոնկար և տեղ գրավեց աշխարհի քննադատների կազմած լավագույն ֆիլմերի տասնյակում: Փանահիի անդրանիկ աշխատանքը 1995-ին ստեղծված «Սպիտակ փուչիկն» է: Դրանից առաջ նա վավերագրական ու խաղարկային կարճամետրաժ ֆիլմեր է նկարահանել և որպես ռեժիսորի ասիստենտ աշխատել, ընդ որում` Աբաս Քիառոսթամիի «Ձիթենիների միջով» կիոնկարում, որն էլ առաջ մղեց նրա կարիերան: Փանահին իր առաջին ֆիլմը մկարահանել է Քիառոսթամիի սցենարով: «Սպիտակ փուչիկն» արժանացավ Կաննի ԿՓ-ի «Ոսկե կինոխցիկին», ինչպես նաև այլևայլ փառատոնային պարգևների: Այն դեռատի աղջկա արկածների պատմությունը, որն ուզում է Ամանորին երջանկություն բերող ոսկե ձկնիկ գնել, նշանավորեց նոր կինոտաղանդի հայտնությունը: Փանահիի «Հայելին» վաստակեց Լոկառնոյի ՄԿՓ-ի «Ոսկե ընձառյուծը»` հաստատելով երիտասարդ ռեժիսորի հեռանկարայնությունը: «Բոսոր ոսկին» 2003-ին ընդգրկվեց Կաննի «Հատուկ հայացք» ծրագրում և նվաճեց Ժյուրիի մրցանակը: Որպես լավագույն կինոնկար` ֆիլմը մի շարք մրցանակներ շահեց և քննադատների հիացական արձագանքին արժանացավ:
Ֆիլմացանկ
Վիրավոր գլուխներ (վավ., 1988), Քիշ (վավ., 1991), Ընկերը (կ/մ, 1992), Վերջին քննությունը (կ/մ, 1992), Երկրորդ հայացք (վավ., 1993), Սպիտակ փուչիկը (1995), Արդեքուլ (վավ., 1997), Հայելին (1997), Շրջան (2000), Բոսոր ոսկի (2003), Խաղից դուրս (2006), Կապը քանդելով («Պարսկական գորգ» նովելը, 2007), Սա ֆիլմ չէ (2010), Այն ժամանակ և հիմա («Սահմաններից այն կողմ», «Տարբերություններ» մասերը, 2010), Փակ վարագույր (2013), Տաքսի (2015), Այս ո՞ւր ես հասել, Ջաֆար Փանահի (կ/մ, 2016), Երեք դեմք (2018), Երգող կանայք (վավ., 2020), Թաքնված (կ/մ, 2020), Հավերժական փոթորկի տարին («Կյանք» նովելը, 2021), Ոչ մի արջ (2022):
ԼՈՒՍԱՆԿԱՐՆԵՐ/ԹՐԵՅԼԵՐ